Rehabilitacja jest kluczową metodą terapeutyczną, która pomaga w powrocie do zdrowia. Wykorzystywane techniki to nie tylko ćwiczenia, ale także masaże, zabiegi krioterapeutyczne, z wykorzystaniem prądu, pola magnetycznego, ultradźwięków, akupresury, muzykoterapii, zabaw ruchowych czy wsparcia psychologicznego. Aby rehabilitacja przebiegała skutecznie, warto zastosować się do 4 zasad, które zapewnią szybki powrót do zdrowia. Dowiedz się, kiedy potrzebna jest rehabilitacja nfz, jak otrzymać skierowanie na rehabilitację i jak ją skutecznie stosować.

1. Czym jest rehabilitacja?
2. Rodzaje rehabilitacji
3. Jak zdobyć skierowanie na rehabilitację?
4. Kiedy potrzebna jest rehabilitacja?
5. W czym pomaga rehabilitacja?

Czym jest rehabilitacja?

Rehabilitacja polega na przywracaniu choremu sprawności i przystosowaniu go do nowych warunków życia. Zgodnie z definicją WHO, rehabilitacja jest inwestycją na życie, która poprawia zdrowie psychiczne i fizyczne i zapewnia człowiekowi jak najlepszy poziom funkcjonowania. Na podstawie danych Światowej Organizacji Zdrowia, uważa się, że na całym świecie blisko 2,3 miliarda ludzi potrzebuje rehabilitacji. Jest to około ⅓ populacji naszego globu. 

Co warto zauważyć, nie tylko dorośli potrzebują rehabilitacji, ale dzieci również. Rehabilitacja dzieci wymaga odpowiedniego podejścia do małego pacjenta, aby ten nauczył się poprawnie funkcjonować. Forma rehabilitacji zależy od schorzenia. Często wykorzystuje się kostiumy rehabilitacyjne, muzykoterapię, ćwiczenia i często wychodzi się poza gabinet rehabilitacji, aby dać dziecku trochę swobody.

Rodzaje rehabilitacji

Rehabilitację można dzielić na różne sposoby. Względem obszaru ciała pacjenta, który wymaga rewalidacji, powodu rehabilitacji, rodzaju rehabilitacji, a także jego formy. Powszechnie według formy, rehabilitację dzieli się na:

• stacjonarną – wykonywana dla pacjentów wymagających całodobowej opieki, którzy znajdują się w szpitalu lub wyspecjalizowanym ośrodku, np. centrum rehabilitacji,
  
• w trybie dziennym lub ambulatoryjnym – kierowana do pacjentów, którzy dojeżdżają na zabiegi rehabilitacyjne do ośrodka – centrum rehabilitacji, a później wracają do domu,
  
• domową – przeznaczona dla pacjentów, którzy nie mogą dojechać do ośrodka na rehabilitację.

Oczywiście forma rehabilitacji zależy od ogólnego stanu zdrowia pacjenta i to na jego podstawie, indywidualnie dobiera się wszystkie metody pomocy. W skład sposobów rehabilitacji najczęściej wchodzą: ćwiczenia ruchowe i ćwiczenia w wodzie, masaże, akupresura. A także krioterapia, zabiegi z użyciem prądu, pola magnetycznego, promieniowania laserowego, czy ultradźwięków, wsparcie psychologiczne i edukacja. 

Jak zdobyć skierowanie na rehabilitację?

Zasady otrzymywania skierowania są ściśle określone i aby rozpocząć rehabilitację, należy ich przestrzegać. Niezależnie od formy rehabilitacji nfz, zdobycie skierowania wygląda tak samo.

To lekarz ubezpieczenia zdrowotnego może skierować pacjenta na rehabilitację. A kim jest taki lekarz? Lekarz ubezpieczenia zdrowotnego pracuje na podstawie umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia i to właśnie on wystawia odpowiednie skierowanie. Takie skierowanie musi zawierać potrzebne dane pacjenta, rozpoznanie choroby, przyczyny kierowania na rehabilitację, kod choroby i opis dysfunkcji, współistniejące i przebyte choroby oraz pieczęć nagłówkową z numerem umowy z NFZ. Na wydrukowanym skierowaniu musi się również znajdować pieczątka opatrzona podpisem lekarza oraz data wystawienia. Przy rejestracji skierowanie musi być opatrzone wynikami badań, które uzasadniają potrzebę rehabilitacji. Warto pamiętać, że skierowanie posiada okres przydatności. Jeśli nie zostanie zarejestrowane w ciągu 30 dni od wystawienia, straci swoją ważność.

Kiedy potrzebna jest rehabilitacja?

Rehabilitacja wskazana jest w wielu różnych dolegliwościach, które często zależą od przyczyny, czyli obszaru, układu lub części ciała, który wymaga rewalidacji. W tym przypadku wyróżnione zostają:

• rehabilitacja ginekologiczna – skierowana jest dla kobiet po operacjach ginekologicznych, w trakcie i po ciąży, podczas okresu menopauzalnego, a także przy nietrzymaniu moczu, zapaleniu przydatków oraz zespole napięcia miesiączkowego. Tego typu rehabilitacja ma m.in. nauczyć świadomej kontroli mięśni dna miednicy, czy stanowić podstawę powrotu do aktywności fizycznej po porodzie i podczas ciąży.

• rehabilitacja kardiologiczna – konieczna jest po przebytych zabiegach kardiochirurgicznych, wszczepieniu rozrusznika, zawale serca, jako metoda leczenia wrodzonych wad serca, niewydolności, nadciśnienia tętniczego. 

• rehabilitacja neurologiczna – gwarantuje poprawę sprawności i kondycji funkcjonalnej po zabiegach neurochirurgicznych oraz takich schorzeniach układu nerwowego jak: stwardnienie rozsiane, Parkinson, udar mózgu, zespół Downa, mózgowe porażenie dziecięce, rdzeniowy zanik mięśni. Powszechna rehabilitacja po udarze trwa około 3-6 miesięcy i jest bardzo ważną częścią postępowania terapeutycznego.

• rehabilitacja onkologiczna – przeznaczona dla pacjentów leczących się na nowotwory. Ma przywrócić sprawność psychofizyczną, społeczną i zawodową poprzez szereg zabiegów zapobiegającym powikłaniom choroby, łagodzącym objawy i przywracającym sprawność.

• rehabilitacja ortopedyczna – przeznaczona dla pacjentów, którzy powracają do sprawności fizycznej po urazach lub długotrwałym unieruchomieniu, np. po złamaniu kości, bólach i przeciążeniach kręgosłupa, urazach stawów, wadach wrodzonych, starzeniu się. Szczególnie popularna rehabilitacja kręgosłupa skupia się na gimnastyce leczniczej, masażach, fizykoterapii, a czasami także akupunkturze, czy jodze. 

• rehabilitacja psychologiczna – ma ogromne znaczenie w całym procesie powrotu do zdrowia. Służy przywracaniu psychicznych czynności, zwiększaniu aktywności życiowej pacjenta i poprawie jakości jego życia. 

• rehabilitacja pulmonologiczna – skupia się na przywróceniu sprawności pacjentom z chorobami układu oddechowego np. mukowiscydozą, astmą, chorobami płuc i oskrzeli m.in. nowotworami.

Potrzebę rehabilitacji ocenia lekarz i to on wydaje skierowanie na rehabilitację. Zasadniczo, przesłanką do rehabilitacji są m.in.:

• urazy i kontuzje,
• utrata lub amputacja kończyn,
• wady postawy, bóle kręgosłupa i choroby układu ruchu,
• wady wrodzone np. wady serca,
• przebyte operacje,
• przewlekłe choroby np. nowotwory, choroby kardiologiczne, choroby układu oddechowego,
• opóźnienie rozwoju psychoruchowego,
• dolegliwości ciążowe i poporodowe.

W czym pomaga rehabilitacja?

Rehabilitacja pomaga w powrocie do zdrowia i funkcjonowania w społeczeństwie. Jednak, aby była skuteczna, musi spełniać kilka kryteriów.

Przede wszystkim, musi być powszechna, czyli dostępna dla każdego. Każdy pacjent, który wymaga rehabilitacji, powinien mieć możliwość ją wykonywać. Rehabilitacja powinna być także wszechstronna. Oznacza to, że powinna opierać się na różnych sposobach pomocy: ćwiczeniach, masażach, zabiegach fizykalnych, terapii jako zabawy, rekreacji i innych. W rehabilitacji ważne jest również wsparcie psychiczne pacjenta, które powinno być zapewnione, i które wspomaga cały proces rewalidacji. Poza tym ważne jest, aby rehabilitacja rozpoczęła się wcześnie. Wiadomo, że szybkie wprowadzenie planu leczenie może skutecznie poprawić szanse na wyzdrowienie i całkowity powrót do zdrowia. Tak samo jest w przypadku rehabilitacji, więc im szybciej pacjent ją rozpocznie, tym szybciej uzyska pełną sprawność. Jedynym problemem może być oczekiwanie na swój termin. Jednak jeśli uda nam się otrzymać skierowanie pilne na rehabilitację, będzie ona się mogła szybciej odbyć. Ostatnim elementem, który wpływa na skuteczność rehabilitacji, jest ciągłość. Systematyczność jest najważniejsza w terapii i w uzyskaniu wyczekiwanych rezultatów. Regularne wykonywanie zabiegów i ćwiczeń zapewni szybkie postępy i poprawę sprawności.