Astenia to stan, który charakteryzuje się zmęczeniem i ciągłym uczuciem wyczerpania organizmu. Nie jest to zwykłe zmęczenie, ponieważ charakteryzuje się przewlekłością i intensywnością. Dodatkowo astenia utrudnia codzienne funkcjonowanie i obniża jakość życia. Co ciekawe jej przyczyn można szukać w złym stylu życia, problemach psychicznych, a nawet przewlekłych chorobach. Z tego powodu diagnostyka astenii może okazać się wyzwaniem. Nie można się jednak poddawać, ponieważ astenię można wyleczyć przy skorzystaniu z odpowiednich metod. Warto wiedzieć, że poznanie tych strategii jest kluczowe dla zrozumienia, jak radzić sobie z tym uciążliwym stanem i poprawić swoje codzienne samopoczucie.

1. Astenia co to?
2. Astenia objawy
3. Jakie są przyczyny astenii?
4. Jak zdiagnozować astenię?
5. Astenia leczenie
6. Jak radzić sobie z astenią?

Astenia co to?

Astenia, znana również jako przewlekłe zmęczenie, to medyczny termin na określenie stanu ogólnej słabości, znużenia, braku energii i chęci do działania oraz zmęczenia, który jest nieproporcjonalny do wykonanej aktywności fizycznej lub umysłowej. Ten stan różni się od zwykłego zmęczenia tym, że nie ustępuje po odpoczynku i może znacząco wpływać na jakość życia pacjenta. Często wyróżnia się cztery rodzaje astenii. Astenia somatyczna związana jest z chorobami fizycznymi, astenia neurologiczna z zaburzeniami psychicznymi, astenia seksualna charakteryzuje się zmniejszonym libido, a u pacjentów onkologicznych może pojawić się astenia jako skutek uboczny choroby i leczenie. Należy pamiętać, że astenia może być objawem wielu różnych schorzeń i ma zróżnicowane podłoże medyczne, i z tego powodu nie można jej lekceważyć.

Astenia objawy

Objawy astenii mogą znacząco wpływać na jakość życia pacjenta, utrudniając codzienne funkcjonowanie i obniżając zdolność do wykonywania nawet prostych zadań. Na początku może się wydawać, że astenia jest zwykłym rodzajem zmęczenia lub trwałego i chronicznego przemęczenia. Przy astenii pojawiają się takie objawy jak przewlekłe zmęczenie, które nie ustępuje po śnie czy odpoczynku. Często nawet pacjenci budzą się już zmęczeni i wyczerpani, co wpływa na cały ich dzień. Osoba chora nie ma także energii i motywacji do wykonywania fizycznych działań. Pacjenci mogą mieć trudności z podnoszeniem cięższych przedmiotów, wchodzeniem po schodach czy nawet dłuższym chodzeniem.

Oprócz tego zaobserwować można duże zmiany nastroju lub obniżenia nastroju, drażliwość, nerwowość i frustrację. Osoba cierpiąca na astenię może się bardzo szybko denerwować, reagować złością, płaczem i dużymi emocjami. Wyróżnia się również problemy z koncentracją, pamięcią i skupieniem uwagi. Pacjenci mogą mieć trudności ze skupieniem się na zadaniach, zapamiętywaniem informacji i podejmowaniem decyzji, są często powolni i niezdolni do pracy. Zaobserwować można więc ogólne zmniejszenie zdolności intelektualnych.

Astenii towarzyszą także objawy somatyczne jak palpitacje serca, nudności, wymioty i problemy żołądkowe. Pacjenci skarżą się również na bezsenność, co dodatkowo pogłębia uczucie zmęczenia i osłabienia. Ponadto astenia charakteryzuje się także bólami głowy lub migrenami, zmniejszeniem apetytu i nadmierną potliwością. U wielu pacjentów zauważa się spadek masy ciała i spadek libido.

Objawy astenii są zróżnicowane i mogą znacząco wpływać na różne aspekty życia pacjentów. Rozpoznanie astenii i zrozumienie jej objawów jest kluczowe dla skutecznego leczenia i poprawy jakości życia chorych. Jeśli odczuwasz trwałe zmęczenie, które nie ustępuje po odpoczynku, warto skonsultować się z lekarzem, aby zidentyfikować przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Zespół Da Costy

Zespół Da Costy lub inaczej zespół żołnierski, lub nerwicowy zespół sercowo-naczyniowy to zaburzenie psychosomatyczne, które charakteryzuje się takimi objawami jak bóle w klatce piersiowej, kołatanie serca, trudności w oddychaniu, zawroty głowy, zmęczenie i osłabienie oraz lęk. Dokładne przyczyny tego zaburzenia nie są znane, ale lekarz Jacob M. De Costa, który opisał tę chorobę, zaobserwował te objawy u żołnierzy podczas wojny secesyjnej. Z tego powodu wśród przyczyn można wymienić przewlekły stres, lęk oraz inne zaburzenia psychiczne.

Jakie są przyczyny astenii?

Przyczyny astenii mogą być bardzo zróżnicowane i zależą od wielu czynników, dlatego często są kwestią indywidualną. Aby jednak rozpocząć leczenie, które da efekty, konieczne jest poznanie podłoża tego zaburzenia. Z astenią wiązać mogą się czynniki środowiskowe, związane z życiem codziennym, np. przewlekły stres, problemy rodzinne i osobiste, problemy i stres w pracy, nadgodziny, presja i nadmierna ilość obowiązków. Do przyczyn można zaliczyć również zanieczyszczenia powietrza, nadmierny hałas, długotrwałą ekspozycję na wysokie temperatury, ogólne uczucie wypalenia i wyczerpania. 

Czasami zdarza się również, że astenia rozwija się jako skutek niedoborów substancji odżywczych i mikroelementów. Związane z tym mogą być również zaburzenia odżywiania, np. anoreksja, choroby wpływające na metabolizm, czy nawet gromadzenie się w organizmie szkodliwych substancji, korzystanie z używek, szczególnie alkoholu i narkotyków, czy przyjmowanie nieodpowiednich leków.

Nie można także zapomnieć, że podłoża astenii można szukać w chorobach psychicznych, np. depresji, zaburzeniach lękowych, psychozie, czy schizofrenii. Astenia jest częstym objawem depresji i zaburzeń lękowych, a uczucie zmęczenia i brak energii mogą być wynikiem stanu psychicznego pacjenta.

Często jednak przyczyną astenii są choroby przewlekłe:

• choroby metaboliczne, np. cukrzyca,
• choroby układu sercowo-naczyniowego,
• choroby układu oddechowego,
• choroby neurologiczne,
• zaburzenia hormonalne, np. niedoczynność tarczycy,
• niewydolność nerek,
• nowotwór.

Astenia występuje powszechnie podczas choroby nowotworowej. Mowa wtedy o zespole kacheksja-anoreksja-astenia, czyli wyniszczeniu nowotworowym.

Jak zdiagnozować astenię?

Ze względu na złożoność tego stanu, diagnoza astenii wymaga skrupulatnego podejścia medycznego, obejmującego zarówno wywiad z pacjentem, jak i różnorodne badania diagnostyczne. Celem lekarza powinno być znalezienie przyczyny astenii, co pozwoli na rozpoczęcie leczenia. Z tego powodu należy udać się na konsultację lekarską. Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad z pacjentem. Zapyta o rodzaj, czas trwania i nasilenie objawów. Zbierze również informacje na temat stylu życia, nawyków i historii medycznej pacjenta. Kolejnym krokiem będzie zazwyczaj badanie fizykalne, które pomoże ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta.

Lekarz powinien także zwrócić dużą uwagę na możliwe zaburzenia psychiczne, które są częstą przyczyną astenii. Czasami już przy tym kroku można ocenić podłoże astenii, np. jeśli związana jest z nieprawidłowym trybem życia, stresem i nadmiarem pracy. Czasami jednak konieczne będą dalsze badania. Podstawą są badania krwi i moczu, które pozwolą wykluczyć anemię, infekcje, czy zaburzenia hormonalne, a także ocenią funkcje metaboliczne i funkcjonowanie narządów. Jeśli lekarz zleci dodatkowe testy, mają one za zadanie wykluczyć inne choroby lub stany, które mogą być przyczyną objawów. Takie badania i testy specjalistyczne mogą ujawnić podłoże astenii.

Diagnozowanie astenii jest złożonym procesem, który wymaga holistycznego podejścia i współpracy między lekarzem a pacjentem. Precyzyjne zidentyfikowanie przyczyn astenii jest kluczowe dla wdrożenia skutecznego leczenia i poprawy jakości życia pacjenta. W razie wystąpienia objawów astenii ważne jest, aby pacjent skonsultował się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednie badania i postawi właściwą diagnozę.

Astenia leczenie

Leczenie astenii wymaga zindywidualizowanego podejścia i zależy od przyczyny tego stanu. W niektórych przypadkach wymagać będzie wdrożenia leków, w innych psychoterapii, a w jeszcze innych wprowadzenia zmiany w stylu życia. Często także leczenie będzie połączeniem tych trzech elementów. Gdy lekarz znajdzie przyczynę astenii, możliwe będzie wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Farmakoterapia i przyjmowanie suplementów diety to metoda leczenia stosowana, gdy przyczyną astenii jest inna choroba, lub niedobór witamin i minerałów. Leki na niedoczynność tarczycy, cukrzycę, anemię, czy choroby serca pozwolą znacząco zmniejszyć objawy astenii. Dodatkowo suplementacja wesprze prawidłowe funkcjonowanie organizmu. 

Farmakoterapia będzie pomocna także w tych przypadkach, w których astenia ma podłoże neurologiczne. Wdraża się wtedy leki stymulujące, które pomagają poprawić nastrój, a także zwiększają poziom energii i koncentracji. W tych przypadkach warto zastosować także wsparcie psychologiczne. Może się to odbywać za pomocą terapii, która będzie szczególnie pomocna, gdy astenia związane jest z depresją i lękiem, ale nie tylko. Terapia to również dobry sposób na poradzenie sobie ze wszystkimi swoimi emocjami, negatywnymi myślami, które mogą nasilać uczucie zmęczenia. Przy astenii rekomenduje się również techniki relaksacyjne, a spośród nich medytację, jogę i ćwiczenia oddechowe, które mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie ogólnego samopoczucia.

Innym, ale równie ważnym elementem leczenia astenii jest zmiana stylu życia. Wiąże się ona z zastosowaniem zdrowej i zbilansowanej diety, regularną aktywnością fizyczną, która poprawia poziom energii i samopoczucie, oraz z zastosowaniem się do zasad higieny snu.

Leczenie astenii wymaga kompleksowego podejścia, które obejmuje zarówno interwencje medyczne, jak i zmiany stylu życia oraz wsparcie psychologiczne. Kluczowe jest zidentyfikowanie i leczenie przyczyn astenii, aby pacjent mógł odzyskać energię i poprawić jakość swojego życia.

Jak radzić sobie z astenią? 

Radzenie sobie z astenią może być wyzwaniem, ale istnieją różne strategie, które mogą pomóc poprawić jakość życia i codzienne funkcjonowanie:

• Konsultacja z lekarzem – Pierwszym krokiem jest zawsze konsultacja z lekarzem rodzinnym lub specjalistą. Ważne jest, aby zidentyfikować przyczyny astenii, które mogą być różnorodne, i ustalić odpowiednie leczenie. Lekarz może zalecić badania diagnostyczne, aby wykluczyć inne choroby, takie jak anemia, zaburzenia hormonalne czy infekcje.
• Odpoczynek i sen – U osób chorujących na astenię odpoczynek i sen ma kluczowe znaczenie. Należy spać tyle godzin, aby nasz organizm mógł się zregenerować. Ważny jest też intencjonalny odpoczynek, który rzeczywiście pozwoli na relaks.
• Regularna aktywność fizyczna – Uprawianie sportu pomoże w poprawie energii i samopoczucia. Aktywność fizyczna nie musi być ekstremalna, wystarczy spacer, ćwiczenia aerobowe, pływanie, czy jazda na rowerze.
• Zbilansowana dieta – Wiemy, że jedzenie ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Dieta ma również związek z astenią. Z tego powodu lekarze zalecają spożywanie zdrowych posiłków, bogatych w witaminy i składniki odżywcze, które wspierają energię i funkcjonowanie organizmu.
• Unikanie stresu – Stres pogłębia uczucie zmęczenia. Dlatego ważne jest znalezienie jego źródła i regularne stosowanie technik relaksacyjnych.
• Wsparcie emocjonalne – Wsparcie rodziny, przyjaciół oraz terapeuty może być pomocne w radzeniu sobie z trudnościami związanymi z astenią. Rozmowy z bliskimi osobami oraz udział w grupach wsparcia mogą dostarczyć potrzebnej otuchy i pomocy.

Radzenie sobie z astenią wymaga indywidualnego podejścia i często wprowadzenia zmian w stylu życia. Profesjonalna ocena medyczna i wsparcie są kluczowe dla skutecznego zarządzania tym schorzeniem. Poprzez odpowiednią diagnozę, leczenie i strategie samopomocy, można znacząco poprawić jakość życia i zredukować objawy astenii.