Profilaktyka powinna być ważnym elementem życia każdego z nas. Wszystkie badania profilaktyczne umożliwiają zaawansowany przegląd stanu zdrowia, a dobrze dobrane pakiety badań pomogą w utrzymaniu dobrej formy i wczesnym wprowadzeniu ewentualnego leczenia. Profilaktyka dla mężczyzn skupia się na ogólnej kontroli zdrowia. Ale może być również skoncentrowana na chorobach układu krążenia oraz nowotworach np. raku prostaty, odbytnicy oraz nowotworze jelita grubego, ponieważ na te choroby częściej zapadają mężczyźni. Warto zapamiętać, że dzięki regularnym badaniom zapewnimy sobie długie i zdrowe życie, dlatego warto stosować się do zasad profilaktyki.
- Czym są badania profilaktyczne?
- Badania profilaktyczne dla mężczyzn w każdym wieku
- Pakiet mężczyzny po 20 i 30 roku życia – jakie badania?
- Pakiet badań dla mężczyzn po 40. roku życia
- Jakie badania wykonać dla ogólnego stanu zdrowia mężczyzny po 50. roku życia
Czym są badania profilaktyczne?
Badania profilaktyczne to część profilaktyki wtórnej. Skupia się ona na wczesnym wykryciu ewentualnych chorób i szybkim wprowadzeniu leczenia oraz przede wszystkim na cyklicznym wykonywaniu badań. Jest to ostatni etap, który obok profilaktyki wczesnej i pierwotnej jest najważniejszą, najskuteczniejszą i najtańszą metodą dbania o własne zdrowie. Część badań profilaktycznych powinna być wykonywana niezależnie od płci. Zarówno kobietom, jak i mężczyznom zaleca się coroczne przeprowadzanie morfologii krwi, ogólnego badania moczu, pomiaru BMI, czy kontroli ciśnienia. Badania profilaktyczne dla mężczyzn będą często zależeć od ich wieku. Z reguły 50-latek powinien okresowo wykonywać więcej różnych badań, niż 20-latek, ponieważ w wielu przypadkach ryzyko chorób wzrasta wraz z wiekiem. Przy rozpoznaniu badań można posługiwać się kalendarzem badań profilaktycznych. Taki kalendarz informuje nas jakie badania, co ile lat i w jakim wieku powinno się wykonywać.
Badania profilaktyczne dla mężczyzn w każdym wieku
Podstawowe badania profilaktyczne obejmują: morfologię, badanie moczu, kontrolę ciśnienia, badanie cholesterolu, badanie poziomu cukru we krwi oraz pomiar BMI. Są to standardowe badania, dzięki którym łatwo ocenić stan naszego organizmu i na wczesnym etapie wykryć niewłaściwości. Oczywiście w większości przypadków, wyłącznie jedno badanie nie będzie podstawą do wykrycia choroby. Jednak może ono dużym stopniu może naprowadzić lekarza na dobrą ścieżkę diagnostyczną.
Badania profilaktyczne dla mężczyzn – Morfologia
Pełna morfologia krwi ma na celu ocenę ilości składników krwi, czyli czerwonych i białych krwinek, hemoglobiny, hematokrytu i płytek krwi. Każdy z tych elementów jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i pełni inną funkcję. Część składników odpowiada za transport tlenu, inne biorą udział w krzepnięciu krwi, a jeszcze inne zwalczają infekcję, lub rozprowadzają substancje odżywcze. Podczas ogólnego badania krwi analizuje się także inne wskaźniki: MCV, MPV, MCH, MCHC, RDW I PDW. Są to parametry pomocne w ocenie całego procesu tworzenia się nowych krwinek. Badania krwi pozwalają na analizę ogólnego stanu zdrowia. Są też jednym z badań diagnostycznych, które mogą wykryć niedokrwistość, białaczkę, czy stany zapalne. Przy pobieraniu próbki krwi do pełnej morfologii ważna jest tylko jedna zasada. Pacjent powinien swój ostatni posiłek spożyć na 8-12 godzin przed planowanym pobraniem.
Ogólne badanie moczu
Aby ogólne badanie moczu przebiegło prawidłowo, należy odpowiednio się przygotować. Bez spełnienia określonych zasad, wynik, a także diagnoza mogą okazać się nietrafne. Przede wszystkim, zbiórki moczu należy dokonać do specjalnego pojemnika, który kupić można w aptece. Do badania wykorzystuje się środkowy strumień porannego moczu, a po zabezpieczeniu pojemnika, można oddać go do analizy w przychodni. Ale poco wykonywać badanie moczu? Mocz jako wydzielina organizmu zawierająca bezużyteczne lub szkodliwe produkty metabolizmu, może nam wiele powiedzieć o stanie zdrowia. Takie badanie służy rozpoznaniu chorób układu moczowego i monitorowania stanu nerek oraz wątroby. Na badanie ogólne moczu składają się trzy etapy. Podczas pierwszego z nich oceniane są takie cechy fizyczne jak: barwa, zapach, przejrzystość, odczyn i ciężar właściwy. Później, brane są pod uwagę cechy chemiczne, czyli białko, bilirubina, ciała ketonowe, glukoza, hemoglobina, mioglobina, urobilinogen i związki azotowe, a trzeci etap to badanie osadu przy użyciu mikroskopu.
Badania profilaktyczne dla mężczyzn – Pomiar ciśnienia
Kolejnym badaniem, które warto często wykonywać, jest pomiar ciśnienia. Ciśnienie mierzone cyklicznie pozwoli monitorować rozwój ewentualnych chorób układu krążenia. Pomoże także w określeniu poziomu ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, m.in. takich chorób serca jak choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, czy niewydolność mięśnia sercowego, oraz chorób krążenia np. nadciśnienia.
Pomiar BMI jest badaniem umożliwiającym ocenę ryzyka wielu chorób cywilizacyjnych. Polega ono na obliczeniu, za pomocą wzoru, wskaźnika masy ciała, poprzez porównanie wzrostu i masy ciała. Wskaźnika BMI wykorzystuje się głównie do stwierdzenia nadwagi, a także otyłości i prawdopodobieństwa wystąpienia cukrzycy i chorób serca. BMI jednak nie zawsze uważane jest za miarodajne, ponieważ nie bierze pod uwagę budowy ciała każdego człowieka, zawartości mięśni i tkanki tłuszczowej.
Badanie stężenia glukozy we krwi
Świadomy mężczyzna niezależnie od wieku powinien także regularnie wykonywać badanie poziomu glukozy we krwi. Jest to tzw. badanie przesiewowe w kierunku cukrzycy, które umożliwia także diagnostykę hipoglikemii i hiperglikemii. Stężenie glukozy zmienia się w zależności od pory dnia, dlatego pobranie krwi należy wykonać zgodnie z pewnymi zasadami. Badanie wykonuje się na czczo, a pacjent nie powinien nic jeść przez co najmniej 15 godzin. Krew pobiera się najczęściej z żyły łokciowej, a później próbka trafia do laboratorium i jest poddawana dokładnej analizie.
Badania profilaktyczne dla mężczyzn – Lipidogram
Pakiet badań diagnostycznych dla mężczyzn obejmuje także lipidogram, czyli pomiar stężenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL oraz trójglicerydów. Zbyt wysoki cholesterol może doprowadzić do miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca, czy udaru mózgu. Mężczyźni, szczególnie po 50. roku życia powinni rutynowo badać poziom cholesterolu. Jednak osoby młodsze również muszą zwrócić uwagę na prowadzenie zdrowej diety i wykonywanie tego typu badań.
Kontrola stomatologiczna
Ostatnim, wartym uwagi badaniem profilaktycznym jest kontrola stomatologiczna. O badaniu naszych zębów często się zapomina, jednak jest to podstawowa metoda zapobiegania chorób, niezależnie od płci i wieku.
Pakiet mężczyzny po 20. i 30. roku życia – jakie badania?
Dla oceny stanu zdrowia mężczyzny ważne jest regularne przeprowadzanie badań. Po 20. i 30. roku życia badania skupiają się na ogólnej kontroli zdrowia pacjenta oraz na profilaktyce proktologicznej. Oprócz wyżej wymienionych badań, mężczyźni po 20-tce i 30-tce powinni zgłosić się na badania proktologiczne, udać się na konsultacje w kwestii czynników ryzyka różnych chorób, a także rutynowo wykonywać samobadanie jąder.
Badania proktologiczne wykonywane są w celu diagnostyki raka odbytnicy. Tego typu nowotwór jest trzecim co do częstości występowania nowotworem u mężczyzn. A jego wczesne wykrycie i profilaktyka ma ogromne znaczenie. Badanie proktologiczne jest rutynowym badaniem odbytu i odbytnicy za pomocą palca. Lekarz początkowo ogląda okolicy odbytu i poszukuje ewentualnych zmian chorobowych, a następnie bada przy użyciu palca strukturę i powierzchnię mięśni oraz błony śluzowej odbytu i odbytnicy.
Badania mężczyzn dojrzałych obejmują również samobadanie jąder. Jak wiemy, profilaktyka jest najważniejszym sposobem na zapobieganie chorobom. A właśnie regularne samobadanie jąder może skutkować wczesnym wykryciem nieprawidłowości i szybkim wprowadzeniem leczenia. Obecnie w Polsce żyje około 14 tysięcy mężczyzn ze zdiagnozowanym złośliwym nowotworem jądra. Wysoka przeżywalność tego rodzaju nowotworu jest możliwa szczególnie dzięki wczesnej diagnostyce chorób, w tym regularnym samobadaniu jąder.
Pakiet badań dla mężczyzn po 40. roku życia
Po 40-tce szczególnie warto wykonać badanie prostaty per rectum. Gruczoł krokowy, czyli prostata, odpowiada za specjalną wydzielinę, wchodzącą w skład spermy, która związana jest z męską płodnością. Badanie należy wykonać, jeśli pacjent ma problemy z oddawaniem moczu, gdy w moczu znajduje się krew, lub gdy dochodzi do zalegania moczu w pęcherzu moczowym. Badanie per rectum pozwoli także zdiagnozować raka prostaty. Jak w przypadku wielu chorób, wykrycie raka prostaty we wczesnym stadium daje szanse na całkowite wyleczenie.
Dodatkowym sposobem diagnostyki nowotworu prostaty jest oznaczenie stężenia PSA w krwi. PSA, czyli swoisty antygen sterczowy to enzym produkowany przez stercz. Jego wzrost może wskazywać na zapalenie prostaty, zapalenie dróg moczowych, przerost lub nowotwór prostaty. Badanie poziomu PSA wymaga przygotowanie. Obejmuje ono wstrzemięźliwość seksualną i unikanie aktywności fizycznej, szczególnie jazdy na rowerze na dwa dni przed pobraniem krwi.
Podstawowy pakiet badań świadomego mężczyzny po 40. roku życia powinien zawierać także badania wzroku i słuchu. W takim wieku podstawowe zmysły stopniowo zaczynają się pogarszać. Częste przebywanie w hałaśliwych miejscach może powodować szumy uszne, a później niedosłuch. Także im starsi jesteśmy, tym nasza soczewka oka traci elastyczność, co sprawia, że pojawiają się problemy z widzeniem. Szczególnie po 40-ce coraz więcej osób ma trudności z czytaniem i potrzebuje do tego okularów. W takim wypadku konieczny jest zestaw badań, który odpowie na potrzeby mężczyzny i zapewni przegląd zdrowia, skupiając się właśnie na wzroku i słuchu.
Jakie badania wykonać dla ogólnego stanu zdrowia mężczyzny po 50. roku życia
Po 50-ce nadal warto wykonać badania ogólne, szczególnie morfologię krwi, badanie moczu i inne standardowe kontrole. Pozwoli to wykluczyć lub zdiagnozować m.in. niektóre z chorób krwi, chorób nowotworowych, chorób wątroby oceni stężenie kwasu moczowego i dostarczy informacji o ogólnej kondycji pacjenta.
Kolejnym badaniem, które warto wykonać, jest profil tarczycowy, czyli badanie pomocne przy ocenie pracy tarczycy. Tarczycę bada się, dokonując analizy poziomu hormonów TSH, FT3 i FT4. Są to podstawowe badania ogólne w celu rozpoznania zaburzeń funkcjonowania tarczycy np. niedoczynności lub nadczynności tarczycy, choroby Hashimoto i guzków tarczycy. Badanie wykonuje się średnio co roku, chyba że lekarz postanowi inaczej. Analiza poziomu TSH, FT3 i FT4 to badania laboratoryjne krwi, dlatego wykorzystuje się pobieranie krwi na czczo najczęściej z żyły łokciowej, a wyniki można później wykorzystać przy diagnostyce chorób tarczycy.
Podczas badania EKG serca sprawdza się elektryczną czynność mięśnia sercowego. W formie wyników badania otrzymuje się krzywą, na podstawie której lekarz może stwierdzić zaburzenia. EKG serca służy przede wszystkim diagnozowaniu chorób układu sercowo-naczyniowego, szczególnie zaburzenia rytmu serca, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca i różnego rodzaju wady serca.
Kolejnym badaniem, które powinno wykonać się po 50-tce, jest kolonoskopia. Wykonuje się ją głównie przy podejrzeniu raka jelita grubego, ale także, aby znaleźć przyczynę takich objawów jak: krew utajona w kale, zmiana rytmu wypróżnień, uciążliwe bóle brzucha. Kolonoskopia jest jednym z tych badań, które wymagają przygotowania. Pacjentowi zaleca się zastosowanie diety półpłynnej lub płynnej na dwa dni przed badaniem oraz na około 7-14 godzin przed badaniem zażycie środka przeczyszczającego. Samo badanie trwa około 30 minut i nie jest bolesne, ale u niektórych osób może wiązać się z dyskomfortem.
Osobom, które ukończyły 50 lat, zaleca się także wykonanie RTG klatki piersiowej, czyli najpopularniejszego badania pulmonologicznego. Prześwietlenie płuc pozwala zdiagnozować zapalenia płuc, gruźlicę oraz zmiany nowotworowe płuc. Na podstawie zdjęć rentgenowskich dokonuje się przeglądu stanu zdrowia i oceny górnych dróg oddechowych, płuc, przepony, żeber, a nawet serca. Po 50-tce RTG klatki piersiowej powinno się wykonywać raz na rok.
