Choroba Alzheimera to jedno z najcięższych schorzeń, jakie atakuje osoby starsze, ale nie tylko. Alzheimer jest chorobą neurodegeneracyjną. Oznacza to, że wiąże się z uszkodzeniami neuronów, czyli komórek będących budulcami układu nerwowego. Alzheimer wiąże się z szeregiem objawów, które wraz z rozwojem choroby nasilają się. Dowiedz się, co to jest Alzheimer, jakie są pierwsze objawy Alzheimera, przyczyny i leczenie tej choroby. 

1. Choroba Alzheimera – co to?
2. Jakie są przyczyny choroby Alzheimera?
3. Choroba alzheimera objawy
4. Stopnie choroby Alzheimera
5. Alzheimer – diagnostyka
6. Choroba Alzheimera – leczenie
7. Choroba Alzheimera – profilaktyka

Choroba Alzheimera – co to?

Choroba Alzheimera jest neurodegeneracyjnym schorzeniem, które powoduje stopniowe pogorszenie funkcji poznawczych, pamięci, myślenia i zachowania. Alzheimer jest jednym z najczęstszych powodów demencji u osób starszych. Choroba Alzheimera jest spowodowana uszkodzeniem neuronów w mózgu, co prowadzi do powstania tzw. blaszek amyloidowych i plików neurofibrylarnych. Te zmiany prowadzą do stopniowej utraty połączeń między neuronami, co prowadzi do pogorszenia funkcji mózgu.

Niestety, choroba Alzheimera nie ma lekarstwa, ale istnieją leki, które pomagają kontrolować objawy choroby i spowolnić jej rozwój. Ważne jest również, aby chorobę zdiagnozować jak najwcześniej, co umożliwi szybsze wdrożenie odpowiedniego leczenia i zmniejszy ryzyko powikłań.

Choroba Alzheimera ma wiele przyczyn, w tym wiek, genetykę, a także czynniki ryzyka, takie jak nadwaga, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, palenie papierosów i brak aktywności fizycznej. Jednakże niektóre osoby z czynnikami ryzyka nie zachorują na chorobę, a inne bez czynników ryzyka będą miały chorobę.

Zapobieganie chorobie Alzheimera polega na kontrolowaniu czynników ryzyka, takich jak dieta, aktywność fizyczna, zdrowie serca i umysł. Ważne jest, aby utrzymać zdrowy styl życia i wykonywać ćwiczenia umysłowe, takie jak nauka języków obcych, rozwiązywanie krzyżówek i gier logicznych, aby utrzymać mózg w dobrej kondycji.

Jakie są przyczyny choroby Alzheimera?

Wiele czynników może przyczynić się do rozwoju choroby Alzheimera, w tym genetyka, środowisko i styl życia. Istnieją trzy rodzaje genów, które są powiązane z chorobą Alzheimera: gen APOE, PSEN1 i PSEN2. Osoby, które odziedziczyły wadliwy egzemplarz jednego z tych genów, mają większe ryzyko rozwoju choroby. Jednak tylko niewielka liczba przypadków choroby Alzheimera jest związana z mutacjami genetycznymi.

Oprócz genów, wśród czynników ryzyka choroby Alzheimera wymienia się:

• wiek – osoby starsze częściej zmagają się z Alzheimerem,
• płeć – kobiety,
• rodzinna historia choroby i potwierdzone przypadki Alzheimera,
• przebyty uraz głowy,
• cukrzyca.

Wśród przyczyn Alzheimera wymienić można również czynniki środowiskowe, które mogą mieć wpływ na rozwój choroby. Zalicza się do nich:

• nieprawidłową dietę
• nadciśnienie,
• choroby serca,
• obniżony poziom witaminy B12,
• brak aktywności fizycznej,
• przewlekły stres,
• wysoki poziom cholesterolu,
• brak kontaktów społecznych,
• depresja. 

Chociaż przyczyny choroby Alzheimera nie są w pełni zrozumiałe, to wiadomo, że jest to złożona choroba, którą wpływają na nią wiele czynników. Zrozumienie tych czynników może pomóc w zapobieganiu chorobie i prowadzeniu zdrowego stylu życia, który może zmniejszyć ryzyko rozwoju choroby Alzheimera.

Choroba alzheimera objawy

Choroba Alzheimera może być trudna do zdiagnozowania, szczególnie z powodu ciężkich do określenia objawów. Symptomy choroby Alzheimera często bywają bagatelizowane. Niektórzy uważają, że dzieje się to, ponieważ z początku są bardzo subtelne i czasami mogą być identyfikowane z normalnymi procesami starzenia. Z czasem symptomy nasilają się, a choroba postępuje. Z tego powodu tak ważne jest zapoznanie się z symptomami choroba Alzheimera. Do najpowszechniejszych objawów choroby Alzheimera zalicza się:

• zaburzenie funkcji poznawczych,
• problemy z zapamiętywaniem,
• rozproszenie uwagi,
• zaburzenia orientacji przestrzennej,
• zagubienie i dezorientacja,
• zaburzenia wzrokowe,
• zaburzenia językowe,
• upośledzenie codziennych aktywności, zapominanie o higienie osobistej,
• zmiany osobowości,
• huśtawki nastrojów,
• przygnębienie, apatia, osłabienie,
• brak pewności siebie,
• zaburzenia zachowania np. bezcelowa chodzenie, błądzenie, wybuchy złości, agresja słowna,
• urojenia,
• nadmierny apetyt, gryzienie i żucie różnych przedmiotów,
• zaburzenia rytmu snu,
• zaburzenia emocjonalno-społeczne,
• zaburzenia ruchowe,
• siedzący tryb życia.

Jak szybko postępuje choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera postępuje różnie u różnych osób i może trwać od kilku do kilkunastu lat. Zwykle początkowe objawy są łagodne i stopniowo nasilają się wraz z postępem choroby. W początkowych stadiach choroby Alzheimera, osoby chore często radzą sobie z codziennymi czynnościami, takimi jak gotowanie czy sprzątanie, jednak wraz z postępem choroby stają się coraz bardziej zależne od pomocy innych osób. W późniejszych stadiach choroby, osoby chore na Alzheimera często potrzebują stałej opieki, ponieważ tracą zdolność do poruszania się i wykonywania podstawowych czynności życiowych. Jednak każdy przypadek choroby Alzheimera jest unikalny i wiele zależy od indywidualnych okoliczności i opieki, jakiej pacjent jest objęty.

Stopnie choroby Alzheimera

W zależności od stopnia zaawansowania choroby można wyróżnić kilka etapów postępowania choroby Alzheimera.

• Początkowy etap choroby Alzheimera charakteryzuje się łagodnymi objawami, które mogą być łatwo pominięte lub uznane za normalne procesy starzenia. Osoby z początkowym etapem choroby mogą mieć problemy z pamięcią krótkotrwałą, trudności w skupianiu uwagi i rozwiązywaniu problemów, a także poczucie dezorientacji.

• W drugim etapie choroby Alzheimera objawy stają się bardziej zauważalne i prowadzą do wyraźnego pogorszenia funkcji poznawczych. W tym etapie, osoby z chorobą Alzheimera mogą mieć trudności z pamięcią długotrwałą, mają problemy z komunikacją i zrozumieniem mowy, a także tracą zdolność do wykonywania codziennych czynności.

• Trzeci etap choroby Alzheimera charakteryzuje się dalszym pogorszeniem funkcji poznawczych i zwiększeniem zależności od innych osób. Osoby w tym etapie mogą mieć trudności z rozpoznawaniem bliskich osób, zorientowaniem się w miejscu i czasie, a także z utrzymaniem kontroli nad funkcjami ciała.

• W czwartym etapie choroby Alzheimera objawy stają się jeszcze bardziej zauważalne i ograniczają zdolność do samodzielnego funkcjonowania. Osoby z chorobą Alzheimera w tym etapie mogą wymagać stałej opieki, aby wykonywać codzienne czynności, takie jak ubieranie się i jedzenie.

• W ostatnim etapie choroby Alzheimera, osoby z chorobą Alzheimera stają się niemal całkowicie zależne od innych osób i wymagają stałej opieki. Objawy choroby Alzheimera w tym etapie obejmują utratę zdolności do poruszania się i mówienia, a także zmniejszenie zdolności do reagowania na otoczenie. 

Alzheimer – diagnostyka

Diagnostyka choroby Alzheimera jest procesem skomplikowanym i wymaga połączenia różnych metod, w tym badań neuropsychologicznych, obrazowych i laboratoryjnych.

W pierwszej kolejności lekarz prowadzący przeprowadza wywiad z pacjentem i rodziną, aby zbadać charakterystyczne objawy choroby Alzheimera, takie jak problemy z pamięcią, zaburzenia mowy, trudności z orientacją w czasie i przestrzeni oraz problemy z koordynacją ruchową. Lekarz dokładnie zbada również historię choroby pacjenta i historię medyczną. 

Jak wyglądają takie testy? Jednym z testów służących do rozpoznania Alzheimera jest test MMSE. Służy on do kompleksowej oceny zdolności poznawczych chorego, w tym jego funkcji wzrokowo-przestrzennych, orientacji w czasie i miejscu, pamięci, uwagi, liczenia, funkcji językowych oraz wykonywania złożonych poleceń. Jest to ważne narzędzie diagnostyczne w przypadku podejrzenia choroby Alzheimera, ponieważ pozwala na wczesne wykrycie problemów poznawczych i podjęcie odpowiedniego leczenia. Test MMSE jest często wykorzystywany przez lekarzy w procesie diagnostyki oraz monitorowania choroby Alzheimera i innych zaburzeń poznawczych.

W celu zobrazowania mózgu pacjenta i wykrycia ewentualnych zmian strukturalnych lub biochemicznych lekarz może zlecić badania obrazowe, takie jak tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Te badania pomóc mogą w wykryciu obszarów mózgu, które są uszkodzone lub zniszczone przez chorobę.

Lekarz może również zlecić badania laboratoryjne, takie jak badania krwi i moczu, aby wykluczyć inne choroby, które mogą powodować objawy podobne do choroby Alzheimera, takie jak zaburzenia hormonalne, infekcje, choroby tarczycy i niedobory witamin.

Podsumowując, diagnostyka choroby Alzheimera jest skomplikowanym procesem, który wymaga połączenia różnych metod. Badania neuropsychologiczne, obrazowe i laboratoryjne są ważne w celu wykluczenia innych chorób i potwierdzenia diagnozy. 

Jak często występuje choroba Alzheimera?

Choroba Alzheimera jest jedną z najczęstszych przyczyn otępienia u osób starszych. W Polsce dotyczy ona około 400 tysięcy osób. Alzheimer jest chorobą postępującą, a jej objawy pojawiają się stopniowo i z czasem się nasilają. W większości przypadków występuje u osób po 65 roku życia, ale to schorzenie odnotowano również u reprezentantów młodszych grup wiekowych. 

Szacuje się, że co roku w Polsce przybywa około 50 tysięcy nowych chorych na tę chorobę. Niestety, w obecnej chwili nie ma skutecznej terapii pozwalającej na wyleczenie choroby Alzheimera. Jedynie wczesna diagnoza i interwencja medyczna mogą opóźnić postęp choroby i polepszyć jakość życia chorych oraz ich opiekunów. Dlatego tak ważna jest profilaktyka i wczesna diagnostyka, w celu zapobiegania rozwojowi choroby Alzheimera oraz minimalizacji jej negatywnych skutków.

Często pojawia się także pytanie, czy choroba Alzheimera jest dziedziczna. Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Alzheimer może mieć przyczyny zarówno genetyczne, jak i nabyte.  W około 5% przypadków choroby Alzheimera przyczyną są mutacje genetyczne dziedziczone w sposób autosomalny dominujący. Jednocześnie jednak większość przypadków choroby Alzheimera nie jest dziedziczna i jest wynikiem czynników nabytych, takich jak wiek, styl życia, czynniki środowiskowe i choroby współistniejące.

Choroba Alzheimera – leczenie

Obecnie nie ma lekarstwa na Alzheimera, ale istnieją metody, które pomagają opóźnić postęp choroby i poprawić jakość życia pacjentów.

Leczenie choroby Alzheimera obejmuje między innymi różne terapie, które mogą pomóc w zarządzaniu objawami. Leki przeciwdepresyjne i przeciwpsychotyczne mogą wesprzeć terapię depresji, lęki i zaburzeń snu. Natomiast działanie leków przeciwkaszlowych ma zwalczać i kontrolować problem nadmiernego ślinienia. Leki przeciwotępienne, np. donepezil, galantamina i memantyna, mogą opóźnić postęp choroby i poprawić funkcje poznawcze, takie jak pamięć i koncentracja.

Pacjenci z chorobą Alzheimera mogą również skorzystać z terapii zajęciowej, takich jak terapia muzyczna, arteterapia czy zajęcia ruchowe. Tego typu zajęcia mają pozytywny wpływ na fizyczne, emocjonalne i poznawcze zdrowie pacjentów. Terapia zajęciowa w leczeniu Alzheimera poprawia nastrój, redukuje stres, wspiera koordynację ruchową, pomaga w wyrażaniu emocji, czy redukuje niektóre objawy. Chorzy powinni korzystać z terapii zajęciowej. Idealnie wspiera ona proces leczenia i jest skutecznym narzędziem służącym do powrotu do zdrowia.

Przydatne może być także wprowadzenie do diety pacjenta odpowiednich suplementów diety, takich jak kwasy tłuszczowe omega-3, które pomogą w ochronie mózgu i zapobieganiu postępu choroby. Istnieją również opinie, które sugerują, że dieta śródziemnomorska, bogata w owoce, warzywa, pełnoziarniste produkty zbożowe i zdrowe tłuszcze, może pomóc w ochronie mózgu i zmniejszeniu ryzyka chorób neurodegeneracyjnych, w tym choroby Alzheimera.

Wszystkie metody leczenia choroby Alzheimera powinny być wykonywane pod nadzorem lekarza specjalisty i dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie choroby Alzheimera mogą pomóc w poprawie jakości życia pacjenta i opóźnieniu postępu choroby.

Ile czasu żyją osoby chore na Alzheimera?

Choroba Alzheimera to nieuleczalna choroba neurodegeneracyjna, która wpływa na funkcjonowanie mózgu. Osoby chore na chorobę Alzheimera często doświadczają postępującej utraty pamięci, a także zaburzeń mowy, myślenia i zachowania. Pytanie o to, ile czasu żyją osoby z chorobą Alzheimera, nie ma jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ przebieg choroby jest bardzo zróżnicowany.

Choroba Alzheimera – profilaktyka

Przyczyny Alzheimera nie są w pełni poznane. Z tego powodu ciężko jest dokładnie określić, jak możemy zapobiegać rozwojowi choroby. Istnieją jednak wymienione wyżej czynniki ryzyka, które mogą być powiązane z tą chorobą. Profilaktyka Alzheimera będzie skupiała się właśnie na zmniejszaniu tych czynników. 

Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna i umysłowa stymulacja to ważne elementy profilaktyki choroby Alzheimera. Spożywanie dużej ilości owoców i warzyw, ryb oraz produktów pełnoziarnistych, a jednocześnie ograniczenie tłuszczów nasyconych i cukru, może pomóc zmniejszyć ryzyko choroby. Wymienia się tu często dietę śródziemnomorską, która oparta jest właśnie na takich składnikach i jest uważana za jedną z najzdrowszych diet na świecie. Ważne jest również unikanie palenia tytoniu oraz nadmiernego spożycia alkoholu, czy wszelkich innych używek.

Regularna aktywność fizyczna jest także istotna w profilaktyce choroby Alzheimera. Często zaleca się wykonywanie ćwiczeń aerobowych np. chodzenia, biegania, pływania. Takie ćwiczenia pomagają poprawić krążenie krwi i dotlenienie mózgu, co może pomóc w zapobieganiu chorobie. Badania sugerują, że również umysłowa stymulacja może pomóc w utrzymaniu zdrowego mózgu i zmniejszeniu ryzyka choroby Alzheimera. Dobrymi przykładami są: nauka języków, rozwiązywanie krzyżówek czy gra w gry planszowe.

Istnieją również obserwacje sugerujące, że kontrolowanie chorób współistniejących, takich jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby serca, może pomóc w zapobieganiu choroby Alzheimera. Regularne wizyty u lekarza oraz stosowanie się do zaleceń dotyczących leczenia chorób współistniejących jest zatem ważnym elementem profilaktyki.

Ważnym elementem profilaktyki jest także regularne wykonywanie badań kontrolnych, w tym badań krwi, pomiaru ciśnienia tętniczego, badania wzroku oraz słuchu. W przypadku wystąpienia objawów, takich jak problemy z pamięcią czy zmiany nastroju, należy niezwłocznie udać się do lekarza.