Wizyty u lekarza i pobyty w szpitalu są dla dzieci i ich opiekunów stresującą sytuacją. W takich okolicznościach towarzyszy nam często napięcie, zdenerwowanie i chęć jak najszybszego powrotu do zdrowia. Jak się zachować w takiej sytuacji? Przede wszystkim, musimy podejść do tego ze spokojem i cierpliwością. Taką zdolność zapewni dobre przygotowanie do nowej sytuacji, czyli znajomość swoich praw. Warto znać swoje prawa i prawa swojego dziecka, żeby wszelkie kontakty z personelem medycznym przebiegały szybko i bezproblemowo. Dowiedz się, jakie prawa u lekarza ma Twoje dziecko, kto jest upoważniony do towarzyszenia dziecku u lekarza i jak wydać takie upoważnienie.

1. Dziecko u lekarza
2. Prawo towarzyszenia dziecku u lekarza
3. Prawo do informacji o zdrowiu dziecka
4. Prawo dziecka do informacji o swoim zdrowiu
5. Karta Praw Dziecka-Pacjenta, czyli jakie prawo ma dziecko u lekarza

Dziecko u lekarza

Choroba dziecka jest ciężką sytuacją nie tylko dla samego malucha, ale również dla jego rodziców. Aby dbać o zdrowie, należy działać szybko i uzyskać profesjonalną pomoc. Rodzice lub opiekunowie prawni powinni udać się do lekarza, lub jeśli sytuacja tego wymaga, do szpitala. A co, jeśli rodzic lub opiekun prawny jest niedostępny? Kto w takim przypadku może pójść z dzieckiem do lekarza? Jak przebiega wizyta dziecka u lekarza bez rodzica? Jak wydać upoważnienie do wizyty u lekarza z dzieckiem? Czy istnieje specjalny wzór? Na te i jeszcze inne pytania uzyskasz odpowiedzi poniżej. 

Prawo towarzyszenia dziecku u lekarza

Rodzic lub prawny opiekun, czyli opiekun ustawowy ma prawo towarzyszyć dziecku podczas wizyty u lekarza, badania, czy przeprowadzania zabiegu. Ponadto, podczas czynności medycznych dziecku towarzyszyć może również inna bliska osoba np. babcia, rodzeństwo, czy wujek.  Czasami jednak rodzic, opiekun ustawowy i bliska osoba może zostać poproszona o wyjście z gabinetu lekarskiego. Jeśli grozi to niebezpieczeństwem pacjenta lub innych osób, czy utrudnianiem badania, takiej obecności można odmówić, musi to jednak zostać zapisane w dokumentacji medycznej dziecka. 

Czy dziecko może pójść do lekarza bez rodziców?

Dziecko nie musi jednak iść do lekarza wyłącznie z opiekunek ustawowym. Prawo do towarzyszenia dziecku u lekarza mają również inne bliskie osoby np. babcia, dziadek, ciocia, wujek, opiekunka, partner lub partnerka, któregoś z rodziców, starsze rodzeństwo, sąsiadka, czy opiekun kolonijny. Jest to tzw. opiekun faktyczny. W takiej sytuacji lekarz wykonać może jedynie podstawowe badanie fizykalne. Bez zgody rodzica, personel medyczny powinien odmówić wszelkich dalszych badań i czynności medycznych. Możliwe jest jednak uzyskanie zgody od rodzica lub prawnego opiekuna dziecka. Taka zgoda może być wyrażona ustnie, np. przez kontakt telefoniczny. Warto pamiętać, że jednak nie zawsze placówka medyczna wdraża takie postępowanie i umożliwia przebadanie dziecka.

Jeśli jednak doszło do przypadku bezpośredniego zagrożenia życia małego pacjenta – udzielenie pomocy medycznej może nastąpić bez zgody pacjenta lub jego opiekuna.

Jeśli dziecko ma poniżej 16 lat zgodę na jego badanie, diagnozowanie i leczenie może wyrazić jedynie jego opiekun ustawowy. Gdy dziecko ukończy 16. rok życia, oprócz opiekuna ustawowego taką zgodę musi również wyrazić sam pacjent. 

Rodzic, opiekun ustawowy, czy osoba bliska może towarzyszyć dziecku w szpitalu jako opiekun pielęgnacyjny. Jednak również w tym przypadku, w niektórych i specjalnych sytuacjach wydana może zostać odmowa, szczególnie ze względów bezpieczeństwa. 

Prawo do informacji o zdrowiu dziecka

Opiekun ustawowy ma prawo do uzyskania pełnej informacji o:

• stanie zdrowia dziecka,
• planowanych czynnościach diagnostycznych i leczniczych, skutkach ich wykonania i niewykonania,
• alternatywnych działaniach medycznych,
• dokumentacji medycznej dziecka.

Prawo dziecka do informacji o swoim zdrowiu

Dziecko ma prawo do otrzymania informacji o swoim stanie zdrowia. Jeśli zapyta o swoje zdrowie profesjonalistę medycznego, ten jest zobowiązany poinformować dziecko o jego obecnym stanie oraz o czynnościach medycznych, jakim może zostać poddany i skutkach wykonania lub niewykonania tych czynności. Dziecko musi otrzymać informacje w sposób dla niego zrozumiały. W taki sposób dziecko będzie czuć się dobrze poinformowane i będzie wiedzieć, jak powinny przebiegać wizyty u lekarza, czy w szpitalu. Warto zaszczepić swojemu dziecku taką wiedzę, ponieważ przyda się ona również w dorosłym życiu. 

Podczas konsultacji lekarskiej i badań lekarze i pielęgniarze mają obowiązek szanować godność i intymność dziecka. Podczas wszelkich czynności medycznych mogą być obecne jedynie osoby niezbędne do wykonania tych czynności, czyli personel medyczny. Obecność innych osób możliwa jest za zgodą pacjenta lub prawnych opiekunów małego pacjenta.

Jeśli dziecko ukończyło już 16 lat, może samodzielnie wyrażać lub odmawiać zgody na czynności medyczne, a także nie zgodzić się na kontynuację poprzednio rozpoczętego leczenia. Taka zgoda w większości przypadków może zostać wyrażona słownie, a na piśmie formuje się zgodę na zabiegi medyczne lub podanie leków, które może stwarzać podwyższone ryzyko dla zdrowia.

A co jeśli dziecko i opiekun ustawowy mają sprzeczne decyzje na temat leczenia? W takiej sytuacji lekarz musi zgłosić sprawę do sądu opiekuńczego, który wyda swoją opinię i konkretne rozstrzygnięcie. 

Karta Praw Dziecka-Pacjenta, czyli jakie prawo ma dziecko u lekarza

Karta Praw Dziecka–Pacjenta jest dokumentem, który powstał na podstawie Europejskiej Karty Praw Dziecka w Szpitalu. Dokument ma na celu szerzenie praw najmłodszych pacjentów zarówno wśród nich samych, ich rodziców, bliskich, jak i personelu medycznego. Dzięki znajomości swoich praw dzieci będą czuć się pewniej i w razie takiej potrzeby, będą mogły zbudować zdrową i bezpieczną relację z personelem medycznym. 

Poniżej znajdziesz pełne 13 praw z Karty Praw Dziecka-Pacjenta:

“1. Dzieckiem – pacjentem jest każda osoba, która nie ukończyła 18 lat.

2. Jeżeli zachorujesz, personel medyczny powinien zrobić wszystko, żeby Cię wyleczyć i zapewnić opiekę podczas leczenia.

3. Kiedy tylko stan Twojego zdrowia poprawi się na tyle, że będziesz mógł wrócić do domu, masz do tego prawo.

4. Ty oraz Twoi rodzice lub opiekunowie macie prawo wiedzieć, w jaki sposób lekarze zamierzają Cię leczyć i jakie to przynosi efekty.

5. Twoi rodzice lub opiekunowie mają prawo do dokumentów, w których lekarze opisują Twoją chorobę i leczenie.

6. Decyzja o leczeniu nie może być podejmowana bez Twojego udziału, jednak dopóki nie skończysz 16 lat, podejmą ją za Ciebie rodzice lub opiekunowie – potem także Ty będziesz o tym współdecydował.

7. Nikt bez Twojej zgody nie może rozgłaszać, że jesteś chory – masz prawo, by zachowano to w tajemnicy.

8. Nikt nie może Cię bić, zawstydzać, lekceważyć i straszyć. W czasie choroby dorośli powinni szczególnie Cię wspierać i dbać o Twoje dobre samopoczucie.

9. Masz prawo do stałego kontaktu z najbliższymi. Twoi bliscy mają prawo być z Tobą w szpitalu, sanatorium lub uzdrowisku. Tylko w wyjątkowych sytuacjach lekarze decydują, że nie mogą oni z Tobą przebywać.

10. Podczas pobytu w szpitalu, sanatorium lub uzdrowisku zawsze możesz do swoich bliskich zadzwonić, lub napisać.

11. Szpital, sanatorium lub uzdrowisko to miejsca, w których masz wyzdrowieć, ale masz również prawo do nauki, zabawy i odpoczynku.

12. Jeżeli tylko masz taką ochotę, możesz spotkać się z osobą duchowną Twojego wyznania.

13. Masz prawo umieścić cenne przedmioty w depozycie szpitalnym.”.