Kolonoskopia jest bezpiecznym badaniem, które pomaga w diagnostyce i może być również metodą terapeutyczną. Wykorzystuje się je w celu rozpoznania raka jelita grubego, dolegliwości jamy brzusznej, czy do monitorowania osoby cierpiącej na chorobę Leśniowskiego-Crohna. Przed badaniem bardzo ważne jest przygotowanie, dlatego warto znać odpowiedzi na kilka kluczowych pytań. Jaka dieta przed kolonoskopią? Kolonoskopia – czy boli? Ile kosztuje kolonoskopia prywatnie? 

1. Kolonoskopia co to?
2. Kolonoskopia – wskazania do badania
3. Kolonoskopia – przeciwwskazania
4. Jak przygotować się do kolonoskopii?
5. Ile kosztuje kolonoskopia?

Kolonoskopia co to?

Kolonoskopia jest badaniem dolnego odcinka układu pokarmowego. Wykorzystuje się do niego endoskop, czyli urządzenie składające się z cienkiej i giętkiej rurki (kolonoskopu) wyposażonej w źródło światła i kamerę. Podczas badania kolonoskop wprowadza się przed odbyt, a rurka z kamerą pokazuje kolejno poszczególne odcinki jelita grubego, od odbytnicy przez okrężnicę esowatą, zstępująca i poprzeczną, czasami nawet do jelita cienkiego. Ale jak badanie to jest możliwe od strony technicznej? Kolonoskop zakończony jest kamerą, dlatego obraz widoczny jest w czasie rzeczywistym na monitorze. Endoskop może pokonywać kolejne odcinki jelita, ponieważ powstałe ciśnienie powietrza rozsuwa jego ścianki, a ponadto woda oczyszcza drogę i przemywa wnętrze jelita, aby obraz był właściwy, a samo badanie bezpieczne dla pacjenta.

Kolonoskopia jest najczęściej przedstawiana jako badanie diagnostyczne, ale może być to również zabieg terapeutyczny. Przy przeprowadzaniu kolonoskopii można przez rurkę wprowadzić do układu pokarmowego narzędzia i przeprowadzać nimi operację np. polipektomię, czyli usuwanie polipów z jelita grubego, usuwanie innych ciał obcych, tamowanie krwawienia, czy udrożnianie jelita. Kolonoskopię przeprowadza się także w celu biopsji, czyli pobraniu wycinka zmiany z jelita do późniejszej analizy laboratoryjnej.

Czy kolonoskopia boli?

Kolonoskopia jest badaniem przeprowadzanym przy użyciu znieczulenia lub bez niego. Decyzję o tym, czy będzie to znieczulenie miejscowe, czy ogólne podejmuje lekarz po konsultacji z pacjentem. Najczęściej stosuje się jednak znieczulenie miejscowe pod postacią specjalnego żelu, który rozprowadza się w okolicy odbytu. Natomiast znieczulenie ogólne podawane jest dożylnie. Jest to bardzo płytkie znieczulenie, dlatego pacjent budzi się tuż po wykonaniu badania. Z powodu użycia znieczulenia kolonoskopia nie boli. Gdy pacjenci decydują się na badanie bez znieczulenia kolonoskopia może boleć. Pacjenci mogą odczuwać pewien dyskomfort, bóle brzucha i ogólne gorsze samopoczucie.

Kolonoskopia – wskazania do badania

Kolonoskopia bada dolny odcinek przewodu pokarmowego – głównie jelito grube. Badanie wykonuje się przede wszystkim przy podejrzeniu raka jelita grubego, a także przy:

• obecności krwi w kale, pozytywnym wyniku badania na krew utajoną,
• podejrzeniu krwawienia z układu pokarmowego,
• diagnostyce schorzeń i zaburzeń jamy brzusznej,
• diagnostyce chorób zapalnych jelit,
• diagnostyce niedokrwistości z niedoboru żelaza,
• uciążliwych bólach brzucha,
• zmianie rytmu wypróżnieć lub zmianie wyglądu stolca,
• ciągłych biegunkach lub zaparciach,
• nagłej utracie masy ciała – bez stosowania specjalnej diety lub nadmiernej aktywności fizycznej.

Kolonoskopię zleca się również kontrolnie u osób, które:

• cierpiących na choroby zapalne jelit,
• cierpiących na chorobę Leśniowskiego-Crohna, 
• posiadają uchyłki jelita grubego,
• potrzebują dalszej diagnozy.

Kolonoskopię powinno się wykonywać profilaktycznie, u wszystkich osób, które ukończyły 50 lat. Badanie można powtarzać co 10 lat, jeśli lekarz nie zleci go wcześniej.

Kolonoskopia – przeciwwskazania

Kolonoskopia nie może zostać wykonana jeśli doszło do ostrego stanu zapalnego, przerwanej ciągłości (perforacji), czy niedrożności jelita. Do bezwzględnych przeciwwskazań zalicza się także: 

• objawy zapalenia otrzewnej,
• ostre zapalenie uchyłków,
• niestabilność hemodynamiczną,
• niewydolność oddechową,
• zator płucny  i inne poważne choroby płuc,
• ostrą niewydolność serca i inne poważne choroby serca,
• zaburzenia krzepnięcia krwi.

Aby przeprowadzić kolonoskopię potrzebna jest pisemna zgoda pacjenta lub jego opiekuna prawnego. Warto pamiętać, że niektóre sytuacje mogą stać pod znakiem zapytania jeśli mówimy o przeprowadzeniu kolonoskopii. Innym, względnym przeciwwskazaniem do badania jest ciąża, szczególnie w II i III trymestrze, niedawno przebyty zawał serca i obecność tętniaka aorty brzusznej. W takich sytuacjach liczy się indywidualne podejście do pacjenta, który wraz z lekarzem i zgodnie z jego zaleceniami postanowi, czy można przeprowadzić kolonoskopię.

Jak przygotować się do kolonoskopii?

Odpowiednie przygotowanie do kolonoskopii do podstawa, aby badanie przebiegło bezpiecznie i dało właściwe wyniki. Dlatego warto zapoznać się z zasadami, żeby wiedzieć jak przygotować się do kolonoskopii. Przede wszystkim ważne jest odpowiednie nawodnienie organizmu i stosowanie lekkostrawnej diety przed kolonoskopią. Taki schemat odżywiania powinno się stosować na tydzień przed badaniem, a na 2-3 dni przed dieta powinna przyjąć formę płynną lub półpłynną. Dodatkowo na 7-14 godzin przed badaniem zaleca się zaprzestać jedzenia i trzeba zażyć zalecony przez lekarza środek przeczyszczający. Przed kolonoskopią należy również skonsultować z lekarzem zażywane leki, czy na pewno można je zastosować przed badaniem. 

Ile trwa kolonoskopia?

Według większości pacjentów kolonoskopia nie jest bolesnym badaniem ale może wiązać się z pewnym dyskomfortem. Kolonoskopia trwa od 30 minut do godziny. Dlatego jeśli kiedyś zastanawiałeś się, ile trwa kolonoskopia, już to wiesz.

Dieta do kolonoskopii

Kolonoskopia pozwala na dokładne zbadanie wnętrza jelita wykonywane przy podejrzeniu wielu chorób, a także w celach profilaktycznych. Aby przebiegało ono jednak prawidłowo, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie. Takie przygotowanie skupia się na dokładnym oczyszczeniu jelit z resztek pokarmowych, które mogłyby zakłócać prawidłowy obraz. Oczyszczenie jelit jest również istotne, aby uniknąć wszelkich komplikacji podczas badania. Warto podążać za wytycznymi, które określają dietę przed kolonoskopią, aby cała procedura przebiegła prawidłowo. Na około tydzień przed badaniem pacjent powinien stosować dietę lekkostrawną i zmniejszyć nieco porcję na talerzu. Należy ograniczyć błonnik i unikać wszelkich produktów z ziarnami lub nasionami. Z jadłospisu należy więc wykluczyć: owoce, warzywa surowe, orzechy, nasiona i produkty pełnoziarniste. Na dwa dni przed badaniem nie zaleca się także spożywania mleka i przetworów mlecznych, tłustego mięsa i ryb oraz sosów i produktów utrudniających trawienie, które powodują wzdęcia i gazy. A co jeść przed kolonoskopią? W dniu poprzedzającym kolonoskopię zazwyczaj zaleca się spożywanie jedynie klarownych płynów, takich jak bulion, galaretka, soki bez pulpy, herbata bez fusów i kawa bez mleka oraz napoje izotoniczne, podstawą jednak powinna być woda.

Przygotowanie do kolonoskopii – oczyszczanie jelita

Oprócz odpowiedniej diety, w przygotowaniu do kolonoskopii bardzo ważne jest też użycie specjalnych preparatów oczyszczających. Wśród popularnych środków stosowanych do tego celu znajdują się takie jak Fortrans, CitraFleet, Eziclen oraz Moviprep. Wszystkie te preparaty mają podobne działanie, ale nieco różnią się składem i czasem działania, co może wpłynąć na ich tolerancję przez pacjenta. Istnieją również pewne różnice w smaku i sposobie przygotowania. Ma to więc znaczenie dla pacjenta podczas przygotowań do kolonoskopii.

Ile kosztuje kolonoskopia?

Skierowanie na kolonoskopię można dostać od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) lub od gastrologa. Jeśli wybrana przez pacjenta placówka medyczna ma podpisany z NFZ kontrakt może on bezpłatnie wykonać badanie. Jednak obecnie w Polsce czas oczekiwania to ponad pół roku, a dodatkowo trzeba spełnić wymagane kryteria. 

Ile kosztuje kolonoskopia prywatnie?

A ile kosztuje kolonoskopia prywatnie? Koszt przeprowadzenia kolonoskopii w prywatnych klinikach medycznych różni się od miejsca, ale przede wszystkim zależy od specyfiki badania. Kolonoskopia bez znieczulenia to koszt około 300-1000 zł, za znieczulenie trzeba będzie zapłacić około 300 zł, natomiast kolonoskopia terapeutyczna np. polipektomia to koszt od 300 do nawet 2000 zł ze znieczuleniem.